Nhận diện rào cản, khó khăn khi chuyển đổi số

Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng mà còn là sự cần thiết đối với mọi doanh nghiệp, từ những tổ chức siêu nhỏ đến những doanh nghiệp lớn. Tuy nhiên, qua quá trình này, mọi doanh nghiệp đều phải đối mặt với những rào cản và khó khăn riêng biệt. HST Consulting sẽ nhận diện những thách thức chung và đặc thù mà doanh nghiệp có thể gặp phải trong hành trình quan trọng này trong nội dung dưới đây. Từ đó, giúp doanh nghiệp chuẩn bị hành trang cần thiết để vượt qua những khó khăn này một cách mạnh mẽ khi chuyển đổi số.

I. 9 Rào cản, khó khăn chuyển đổi số của doanh nghiệp Việt

1. Rào cản về chi phí đầu tư và ứng dụng công nghệ

Rào cản: 

• Chi phí đầu tư cao: Một số doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, thường gặp khó khăn khi đối mặt với chi phí đầu tư lớn vào các giải pháp công nghệ mới và cập nhật cơ sở hạ tầng, đào tạo nhân sự có thể đòi hỏi một số doanh nghiệp chi phí đầu tư lớn.
• Khả năng hoạt động không hiệu quả: Một số doanh nghiệp có thể sợ rằng chi phí đầu tư vào công nghệ có thể không đảm bảo hiệu suất kinh doanh tăng trưởng đủ để bù đắp.

Giải pháp: 

• Phân tích chi phí và lợi ích: Tạo ra một kế hoạch chi tiết với các giai đoạn và mục tiêu đo lường để tối ưu hóa nguồn lực. Quản lý tốt nguồn lực tài chính bằng cách thiết lập chiến lược đầu tư dài hạn và đánh giá chi phí so với lợi ích dự kiến.
• Chọn lựa giải pháp tiết kiệm: Lựa chọn giải pháp công nghệ phù hợp với nhu cầu cụ thể của doanh nghiệp và có khả năng đem lại giá trị lâu dài. Các doanh nghiệp có thể xem xét sử dụng các giải pháp đám mây hoặc mô hình Dịch vụ (aaS) để giảm áp lực tài chính ban đầu.

2. Khó khăn trong thay đổi thói quen, tập quán kinh doanh

Rào cản: Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn khi đối mặt với sự khó chấp nhận thay đổi từ phía nhân viên và quản lý do sự thoải mái với mô hình kinh doanh truyền thống. Đặc biệt khi đòi hỏi sự thay đổi từ tất cả cấp độ trong tổ chức.

Giải pháp: 

• Chương trình đào tạo và tư vấn: Tổ chức các chương trình đào tạo và tư vấn để giúp nhân viên hiểu rõ lợi ích của chuyển đổi số và cách thích ứng với thay đổi.
• Tạo ra môi trường hỗ trợ thay đổi: Xây dựng một môi trường làm việc thúc đẩy sự sáng tạo và chấp nhận thay đổi, tạo điều kiện cho nhân viên thảo luận và đề xuất ý kiến.
• Chuyển đổi số theo giai đoạn: Triển khai quá trình thay đổi theo từng giai đoạn để giảm thiểu sự đối lập và tăng cường khả năng hấp thụ.

3. Thiếu nhân lực nội bộ để ứng dụng công nghệ số

Rào cản: 

• Thiếu nguồn lực: Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tìm kiếm và giữ chân nhân sự có kỹ năng số cao, từ chuyên gia phần mềm đến người quản lý dự án công nghệ.
• Thiếu kỹ năng và hiểu biết: Nhân viên có thể không có đủ kỹ năng và kiến thức để sử dụng và tận dụng công nghệ mới.
• Khó khăn trong quá trình chuyển đổi: Thiếu nhân sự có khả năng quản lý và thực hiện quá trình chuyển đổi số có thể làm giảm hiệu quả của dự án.

Giải pháp:

• Đào tạo và phát triển nhân sự: Đầu tư vào chương trình đào tạo và phát triển nội bộ để nâng cao kỹ năng và kiến thức của nhân viên về công nghệ số. Đồng thời, xây dựng môi trường làm việc thúc đẩy sự học hỏi liên tục và sáng tạo.
• Tuyển dụng và hợp tác: Tìm kiếm nhân sự có kỹ năng chuyên môn để bổ sung vào đội ngũ, hoặc hợp tác với các đối tác chuyên nghiệp có khả năng hỗ trợ trong quá trình chuyển đổi số. 

4. Thiếu cơ sở hạ tầng công nghệ số

Rào cản:

• Hạ tầng kỹ thuật yếu kém: Cơ sở hạ tầng kỹ thuật, như mạng internet, có thể không đạt được chất lượng cần thiết để hỗ trợ các giải pháp công nghệ số.
• Chi phí đầu tư lớn: Xây dựng và duy trì cơ sở hạ tầng công nghệ đôi khi đòi hỏi chi phí lớn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
• Thiếu quản lý hiệu quả: Hệ thống quản lý và bảo trì cơ sở hạ tầng có thể không được triển khai hiệu quả, dẫn đến sự chậm trễ và sự cố hệ thống.

Giải pháp:

• Đầu tư vào hạ tầng: Chính phủ và doanh nghiệp có thể hợp tác để đầu tư vào cải thiện hạ tầng kỹ thuật, đảm bảo mạng internet nhanh và ổn định.
• Sử dụng các dịch vụ đám mây: Sử dụng các dịch vụ đám mây có thể giảm áp lực đầu tư ban đầu và giúp doanh nghiệp tận dụng cơ sở hạ tầng có sẵn.

5. Thiếu thông tin về công nghệ số

Rào cản:

• Thiếu hiểu biết: Nhiều doanh nghiệp có thể không hiểu rõ về lợi ích và cách triển khai công nghệ số vào hoạt động kinh doanh của họ.
• Thiếu nguồn lực đào tạo: Đào tạo nhân sự về công nghệ số có thể đặt ra thách thức do sự thiếu hụt về nguồn lực và chi phí.
• Thiếu thông tin đáng tin cậy: Thông tin về các giải pháp công nghệ có thể không đáng tin cậy hoặc không đủ chi tiết để doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định.

Giải pháp:

• Tổ chức các buổi đào tạo: Doanh nghiệp có thể tổ chức các buổi đào tạo nội bộ hoặc hợp tác với các tổ chức đào tạo để nâng cao kiến thức của nhân viên về công nghệ số.
• Sử dụng tư vấn chuyên gia: Tư vấn chuyên gia có thể cung cấp thông tin chính xác và chi tiết về cách công nghệ số có thể được tích hợp vào doanh nghiệp.

6. Khó khăn trong tích hợp các giải pháp công nghệ số

Rào cản:

• Không tương thích: Các giải pháp công nghệ có thể không tương thích với các hệ thống hiện tại, gây khó khăn trong quá trình tích hợp.
• Thiếu sự hỗ trợ từ nhà cung cấp: Không có sự hỗ trợ đầy đủ từ nhà cung cấp có thể làm tăng khả năng gặp sự cố và giảm hiệu suất.
• Khó khăn về quản lý thay đổi: Nhân viên có thể gặp khó khăn trong việc thích nghi với các thay đổi do tích hợp công nghệ mới.

Giải pháp:

• Kiểm tra tính tương thích trước: Trước khi triển khai, kiểm tra tính tương thích của giải pháp với hệ thống hiện tại để tránh các vấn đề sau này.
• Hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp: Đảm bảo có sự hỗ trợ đầy đủ từ nhà cung cấp trong quá trình triển khai và sau đó.
• Quản lý thay đổi hiệu quả: Tổ chức các biện pháp quản lý thay đổi như đào tạo nhân viên, tạo ra các chiến lược thuyết phục và hỗ trợ tâm lý để giúp nhân viên thích nghi với sự thay đổi.

7. Thiếu cam kết, hiểu biết của Ban lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp

Rào cản:

• Thiếu hiểu biết về lợi ích của chuyển đổi số: Nhiều lãnh đạo và quản lý có thể không hiểu đầy đủ về lợi ích mà chuyển đổi số mang lại cho doanh nghiệp.
• Thiếu cam kết: Sự thiếu cam kết từ phía lãnh đạo có thể dẫn đến việc không có nguồn lực, sự hỗ trợ và ưu tiên cho các dự án chuyển đổi số.

Giải pháp:

• Tăng cường giáo dục lãnh đạo: Tổ chức các buổi đào tạo và giáo dục để nâng cao hiểu biết của lãnh đạo về các khía cạnh và lợi ích của chuyển đổi số.
• Xây dựng chiến lược chuyển đổi số: Lãnh đạo cần tham gia vào việc xây dựng và thúc đẩy chiến lược chuyển đổi số để thể hiện cam kết của họ đối với quá trình này.

8. Thiếu cam kết, hiểu biết của người lao động

Rào cản:

• Sự phản đối từ người lao động: Người lao động có thể phản đối sự thay đổi nếu họ không hiểu rõ về mục tiêu và lợi ích của chuyển đổi số.
• Thiếu sự hỗ trợ và đào tạo: Người lao động cần được hỗ trợ và đào tạo để hiểu và làm chủ công nghệ mới.

Giải pháp:

• Giao tiếp hiệu quả: Tổ chức các chiến dịch giao tiếp để giải thích lợi ích cá nhân và tổ chức của chuyển đổi số.
• Đào tạo và phát triển: Cung cấp chương trình đào tạo và phát triển chuyên sâu để nâng cao kỹ năng của nhân viên và giúp họ chuyển đổi mượt mà.

9. Sợ rò rỉ dữ liệu cá nhân/ doanh nghiệp

Rào cản: Doanh nghiệp có thể lo ngại về rò rỉ thông tin cá nhân hoặc doanh nghiệp, đặc biệt là khi sử dụng các giải pháp công nghệ mới.

Giải pháp:

• Đầu tư vào bảo mật: Doanh nghiệp cần đảm bảo có các biện pháp bảo mật mạnh mẽ, bao gồm cả mã hóa dữ liệu, quản lý quyền truy cập và kiểm soát rủi ro.
• Tuân thủ các quy định về bảo mật: Đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư để giảm nguy cơ pháp lý và tăng niềm tin từ khách hàng và đối tác.

II. Đánh giá khó khăn chuyển đổi số theo từng quy mô doanh nghiệp khác nhau

1. Khó khăn chuyển đổi số của doanh nghiệp siêu nhỏ

Doanh nghiệp siêu nhỏ thường có ít hơn 10 nhân sự làm việc và doanh thu thường dưới 100,000 USD mỗi năm. Đây là những doanh nghiệp thường tập trung vào thị trường địa phương hoặc một lĩnh vực nhỏ cụ thể, thường là doanh nghiệp cá nhân hoặc doanh nghiệp với quy mô rất nhỏ, chuyên về sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể. Khi chuyển đổi số, doanh nghiệp siêu nhỏ sẽ gặp nhiều khó khăn, trong đó có thể kể đến những thách thức lớn về:

• Hạn chế về nguồn lực tài chính: Doanh nghiệp siêu nhỏ thường có nguồn lực tài chính rất hạn chế. Việc đầu tư vào công nghệ mới có thể tạo áp lực lớn và đòi hỏi sự tối ưu hóa nguồn lực.
• Thiếu chuyên gia: Với kích thước nhỏ, khả năng thu hút và giữ chân chuyên gia về công nghệ là một vấn đề. Các chuyên gia thường có chi phí cao, và doanh nghiệp siêu nhỏ có thể không cạnh tranh được về mức lương.
• Hiểu biết và nhận thức: Do kích thước và quy mô nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ có thể thiếu hiểu biết về lợi ích của chuyển đổi số và cách nó có thể cải thiện hiệu suất kinh doanh.

2. Khó khăn chuyển đổi số của doanh nghiệp nhỏ

Doanh nghiệp nhỏ, với số lượng nhân sự từ 10 đến 50 người làm việc, thường có doanh thu từ 100,000 USD đến 10 triệu USD mỗi năm. Những doanh nghiệp này có khả năng mở rộng phạm vi địa lý hoặc mở rộng dòng sản phẩm/dịch vụ để phục vụ một khách hàng đa dạng hơn. Điều này giúp tăng cường cơ hội phát triển và mở rộng quy mô kinh doanh. Tuy nhiên, trong hoạt động chuyển đổi số, các doanh nghiệp nhỏ cũng gặp phải khó khăn về:

• Quản lý thay đổi tổ chức: Doanh nghiệp nhỏ thường có cấu trúc linh hoạt và sự thay đổi có thể tạo ra sự bất ổn trong quản lý tổ chức, đặc biệt là nếu nhân viên đã quen với quy trình làm việc cũ.
• Chi phí và nguồn lực: Do có nguồn lực hạn chế, doanh nghiệp nhỏ có thể gặp khó khăn trong việc chi trả cho các dự án chuyển đổi số và đào tạo nhân sự mà không làm ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày.
• Tương tác khách hàng: Việc thay đổi cách tương tác với khách hàng có thể tạo ra sự không hài lòng hoặc chống đối từ phía khách hàng, đặc biệt nếu họ đã quen với mô hình truyền thống.

3. Khó khăn chuyển đổi số của doanh nghiệp vừa

Các doanh nghiệp vừa, với số lượng nhân sự từ 50 đến 500 người, thường có doanh thu từ 10 triệu USD đến 100 triệu USD mỗi năm. Những doanh nghiệp này có thể có sự đa dạng hóa cao hơn trong sản phẩm và dịch vụ, cũng như mở rộng quy mô địa lý. Điều này giúp họ trở thành những cầu nối quan trọng giữa các doanh nghiệp nhỏ và lớn trong mạng lưới kinh doanh. Mặc dù có nhiều lợi thế hơn so với doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ, nhưng các doanh nghiệp vừa cũng phải đối mặt với các thách thức khi chuyển đổi số:

• Quản lý tổ chức: Doanh nghiệp vừa thường có sự phức tạp về tổ chức, điều này có thể tạo ra khó khăn khi triển khai các biện pháp chuyển đổi số một cách hiệu quả.
• Nhân sự và đào tạo: Quản lý và đào tạo nhân sự có thể trở nên khó khăn, đặc biệt là khi cần thực hiện chuyển đổi đồng thời của một lượng lớn nhân viên.
• Tư duy tổ chức: Doanh nghiệp vừa có thể gặp khó khăn trong việc thay đổi tư duy tổ chức và đưa ra quyết định thay đổi trong toàn bộ tổ chức.

4. Khó khăn chuyển đổi số của doanh nghiệp lớn

Cuối cùng, doanh nghiệp lớn, với số lượng nhân sự trên 500 người, thường có doanh thu trên 100 triệu USD mỗi năm. Đây là những tổ chức lớn, có thể hoạt động toàn cầu và có sức ảnh hưởng lớn trong ngành công nghiệp của mình. Các doanh nghiệp lớn này thường có khả năng đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, cũng như thúc đẩy sự đổi mới trong ngành. Bất kỳ doanh nghiệp lớn nào khi tiền hành chuyển đổi số cũng gặp các trở ngại cần được giải quyết:

• Tích hợp hệ thống: Quy mô lớn của doanh nghiệp có thể làm tăng độ phức tạp của việc tích hợp hệ thống, vì họ thường có nhiều hệ thống không tương thích.
• Quản lý dữ liệu và an toàn thông tin: Số lượng lớn dữ liệu đòi hỏi các biện pháp quản lý và bảo mật cao cấp, và doanh nghiệp lớn phải đối mặt với những thách thức lớn về an toàn thông tin.
• Chính sách và văn hóa tổ chức: Thay đổi văn hóa tổ chức có thể gặp khó khăn, đặc biệt là khi phải thay đổi quy mô lớn và các quy trình đã được định sẵn.
• Đào tạo và quản lý nhân sự: Quản lý và đào tạo một lượng lớn nhân viên có thể là một thách thức lớn, đặc biệt là khi cần đảm bảo rằng tất cả đều hiểu và áp dụng công nghệ mới.
• Phản ứng thị trường: Sự thay đổi nhanh chóng và phản ứng của thị trường có thể tạo áp lực lớn đối với doanh nghiệp lớn, đặc biệt là khi họ phải duy trì sự cạnh tranh trong môi trường số đang biến đổi liên tục.

III. Nhận xét chung 

Chuyển đổi số không chỉ là một hành trình tất yếu đối với mọi doanh nghiệp, mà còn là một thách thức đầy rủi ro và cơ hội. Dù doanh nghiệp là siêu nhỏ, nhỏ, vừa hay lớn, việc thích ứng với mô hình kinh doanh số không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu suất mà còn giúp duy trì sự cạnh tranh trong môi trường kinh doanh ngày nay. 

Thực tế, mức độ và tốc độ chuyển đổi có thể thay đổi, nhưng tất cả đều phải đối mặt với những khó khăn và thách thức đáng kể. Khó khăn này không chỉ đến từ việc đầu tư ban đầu mà còn xuất phát từ sự phức tạp của từng tổ chức. Chuyển đổi số mang theo cả rủi ro và cơ hội, đòi hỏi doanh nghiệp phải làm quen và quản lý cả hai mặt để đạt được sự thành công.

Trước thách thức của Chuyển đổi số, sự hiểu biết và chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa quan trọng để mọi doanh nghiệp vượt qua mọi rào cản. Để nhận được sự hỗ trợ và tư vấn chuyên sâu về hành trình chuyển đổi số của doanh nghiệp, hãy liên hệ với HST Consulting. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp của bạn, giúp bạn vượt qua những thách thức và tận dụng triệt để những cơ hội mà Chuyển đổi số mang lại.